နာနတ်​ စိုက်​ပျိုး​နည်း​

မျိုး​များ​

နာနတ်​သီး​တွင်​မျိုး​အုပ်​စု (၃)​ခု ရွိပါသည္​။

Cayenne အုပ်​စုသည်​ အဓိကအ⁠ရေး​ပါ⁠သော အုပ်​စု⁠ဖြစ်​⁠ပြီး​၊ ၄င်​း​အုပ်​စုတွင်​ Kew မျိုး​များ​ပါဝင်​ပါသည်​။ Kew အသီး​အရွက်​ အစား​(၂.၃ -၃.၆)​ ကီလိုဂရမ်​ထိ⁠ကြီး​မား​သည်​။ စည်​သွတ်​ရန်​ သင့်​⁠တော်​⁠သောမျိုး​⁠ဖြစ်​သည်​။ အသား​ အဝါ⁠ရောင်​ရှိ⁠ပြီး​ အ​ရောင်ရွှမ်း​သည်​။ အရွက်​၏ အဖျား​ ပိုင်​း​ရွက်​နား​တွင်​သာ ဆူး​အနည်​း​ငယ်​ ပါရှိပါသည်​။

Queen အုပ်​စုတွင်​ ပါဝင်​⁠သော မျိုး​များ​မှာ လတ်​လတ်​ဆတ်​ဆတ်​ စား​ရန်​အတွက်​ ⁠ဖြစ်​သည်​။ အသီး​အရွယ်​အစား​ ငယ်​⁠လေ့​ရှိသည်​။ Queen အုပ်​စုတွင်​ပါဝင်​⁠သော မျိုး​⁠ပြား​အလိုက်​ အသီး​အရွယ်​အစား​ (၀.၄၅ မှ ၂.၇)​ ကီလိုဂရမ်​အထိရှိပါသည်​။ အရည်​အ⁠သွေး​အ⁠နေ⁠ဖြင်​့​ စည်​သွတ်​ ရန်​အတွက်​ မသင်​့​⁠တော်​ပါ။

မြေအမျိုးအစား

⁠​မြေဆီ⁠ဩဇာ ထက်သန်ပြီး​ ရေစီးစိမ့်မှုကောင်းသော သဲဆန်​⁠သော⁠မြေ၊ ⁠နုန်းမြေ ဂဝံမြေနီများ​သည်​ နာနတ်​စိုက်​ပျိုး​⁠ရေး​အတွက်​ အသင့်​ ⁠တော်​ဆုံး​​​မြေများ​⁠ဖြစ်​သည်​။ အသင့်​⁠တော်​ဆုံး​ ⁠မြေအချဉ်​ခံဓါတ်​ pH မှာ (၅.၅ – ၆)​ ⁠ဖြစ်​သည်​။

ရာသီဥတု

အသင့်​⁠တော်​ဆုံး​အပူချိန်​မွာ (၁၅.၅ -၃၂.၅)​ ဒီဂရီစင္​တီဂရိတ်တွင်ဖြစ်သည်။ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အမြင့် (၁၅၂၅)​ မီတာအထိ စိုက်​ပျိုး​⁠နိုင်​ ပါသည်​။ အသင့်​⁠တော်​ဆုံး​ မိုး​⁠ရေချိန်​မှာ (၁၅၀)​ စင်​တီမီတာ ⁠ဖြစ်​ပါသည်​။

၁။ Slip အသီးအောက်မှထွက်လာသော သားတက်

၂။ Sucker ပင်စည်မှထွက်လာသော အပင်

အသီး​⁠အောက်​မှထွက်​လာ⁠သော သား​တက်​များ​ Slip စိုက်​ပျိုး​⁠ခြင်း​သည်​ ပင်​စည်​မှထွက်​လာ⁠သော သား​တက်​ Sucker စိုက်​ပျိုး​⁠ခြင်း​ထက်​ ပို⁠ကောင်း​⁠ပြီး​ ၄င်း​⁠နှစ်​မျိုး​က အသီး​⁠ပေါ်ရှိအပင်​ Crown ကို စိုက်​ပျိုး​⁠ခြင်း​ထက်​ ပို⁠ကောင်း​ပါသည်​။

အကယ်​၍ Slip ကို မရရှိ⁠နိုင်​ပါက အ⁠လေး​ချိန်​ ၅၀၀ ဂရမ်​ရှိ Sucker များ​ကိုစိုက်​ပျိုး​⁠ခြင်း​က အ⁠ကောင်း​ဆုံး​⁠ဖြစ်​ပါသည်​။ အကယ်​၍ Slip အထွက်​များ​⁠သော မျိုး​⁠ဖြစ်​ပါက အ⁠လေး​ချိန်​ ၃၅၀ ဂရမ်​ရှိ Slip မှာ အ⁠ကောင်း​ဆုံး​⁠ဖြစ်​ပါသည်​။

Slip များ​မှာ ညီညာ⁠ပြီး​ အရွယ်​အစား​⁠ကြီး​⁠သော အသီး​များ​သီး​၍ Sucker များ​မှာ Slip ထက်​ သီး​ပွင့်​မှု အနည်း​ငယ်​ ပို⁠စောပါသည်​။ Crown အပင်​များ​မှာ အသီး​ထွက်​ ရက်​ (၇၀)​ ခန့်​ ⁠နောက်​ကျပါသည်​။ အချို့​မျိုး​များ​တွင်​ Slip မထွက်​ပါ။

စိုက်​ပျိုး​သည့်​ သား​တက်​အမျိုး​အစား​ ကွဲ⁠ပြား​သည်​⁠နှင့်​အမျှ အပင်​⁠ကြီး​ထွား​မှု မညီမညာ⁠ဖြစ်​ကာ အသီး​အထွက်​လည်း​ မညီညာ⁠ကြ⁠ချေ။ ဤအချက်​သည်​ တစ်​⁠နှစ်​ပတ်​လုံး​ နာနတ်​သီး​မ⁠ပြတ်​ ထွက်​ရှိ⁠ရေး​တွင်​ ⁠ဆောင်​ရွက်​ရန်​ လိုအပ်​ချက်​တစ်​ခု ⁠ဖြစ်​သည်​။

စိုက်​ပျိုး​⁠ခြင်း​

စိုက်​ပျိုး​စနစ်​မှာ မြေမျက်​⁠နှာ⁠ပြင်​အ⁠နေအထား​⁠နှင့်​ မိုး​⁠ရေချိန်​⁠ပေါ် မူတည်​၍ ကွဲ⁠ပြား​ပါသည်​။

(က)​ စိုက်​ကျင်း​ ⁠ပြုလုပ်​စိုက်​ပျိုး​⁠ခြင်း​

⁠မြေဆီလွှာတိုက်စားမှုမရှိသော ⁠နေရာများ​တွင်​ ဤနည်း​⁠ဖြင့်​ စိုက်​ပျိုး​ပါသည်​။ (၁၅ – ၂၀)​ စင်​တီမီတာအနက်​ရှိ စိုက်​ကျင်း​များ​တူး​၍ စိုက်​ပါ။ မိုး​များ​⁠သော ⁠ဒေသများ​တွင်​ ⁠ရေ⁠နုတ်​⁠မြောင်း​⁠ပြုလုပ်ပေးပါ။

(ခ)​ ထယ်​⁠ရေး​⁠မြောင်း​ ⁠ပြုလုပ်​စိုက်​ပျိုး​⁠ခြင်း​

ကမ်းရိုးတန်း⁠ဒေသ မိုး⁠ရေချိန်အသင့်အတင့်ရှိ⁠သော ⁠နေရာများတွင် စိုက်ပျိုး⁠သော နည်းစနစ်⁠ဖြစ်ပါသည်။ ဤစိုက်ပျိုးစနစ်တွင် ⁠ရေသွင်း⁠ပေး ⁠ခြင်း မရှိပါ။ စိုက်ပျိုးရာတွင် (၃၀ -၄၀) စင်တီမီတာအနက်ရှိ တယ်⁠ရေး⁠ေ⁠မြာင်းအတွင်း အပင်စိုက်ပျိုး⁠ခြင်းနှင့် (၁.၂ – ၁.၅) မီတာ အကျယ် ရှိ ⁠ဘောင်⁠ပေါ်စိုက်ပျိုး⁠ခြင်းကို တလှည့်စီ စိုက်ပျိုးသွား⁠ခြင်း⁠ဖြစ်ပါသည်။

(ဂ)​ တူးမြောင်းရှည်​များ​ ⁠ပြုလုပ်​စိုက်​ပျိုး​⁠ခြင်း​

စိုက်​တန်း​ (၂)​တန်းဝင်​ စိုက်မြောင်းနှင့်စိုက်ပျိုးခြင်း ဖြစ်​ပါသည်​။ စိုက်​ကွင်း​တွင်​ စိုက်​⁠မြောင်းနှင့်စိုက်​⁠ဘောင်​တို့​တစ်​လှည့်စီ ဖြစ်​⁠နေပါမည်​။ ဆင်ခြေလျော ကုန်းစောင်းကို ကန့်လန့်​⁠ဖြတ်​၍ စိုက်​⁠မြောင်း ​များ​ တူး​ရပါသည်​။ စိုက်​⁠ မြောင်း အနက်​သည်​ (၂၂.၅ – ၃၀)​ စင်တီမီတာရှိရပါမည်။
စိုက်​⁠မြောင်းတိုင်းတွင် (၁၀-၁၅) စင်တီမီတာ အနက်ရှိ ထယ်⁠ရေး⁠ေ⁠မြာင်းခပ်တိမ်တိမ်⁠နှစ်⁠ကြောင်း​⁠ပြုလုပ်​⁠ပြီး​ စိုက်​⁠မြောင်း နှုတ်​ခမ်း​မှ (၁၅)​ စင်​တီမီတာ ချန်​ထား​ကာ Sucker နှင့်​ Slip များ​ကို ထယ်​⁠ရေး​⁠မြောင်း ​များ​တွင်​ စိုက်​ပျိုး​ပါသည်​။ စိုက်​⁠မြောင်း ​တစ်​ခုအတွင်း​ စိုက်ကြောင်း​ (၂)​ ⁠ကြောင်းပြုလုပ်ပြီး စိုက်​ပျိုး​ရာတွင်​ စိုက်​ပျိုး​သည့်အပင်​များ​ တစ်​ပင်​⁠နှင့်​တစ်​ပင်​ မျက်​⁠နှာချင်း​ဆိုင်​ မ⁠ဖြစ်​⁠စေရပါ။ အပင်​လွှဲ၍ စို​က်​ပျိုး​ရမည်​။ စိုက်​စနစ်​ အား​လုံး​အတွက်​ ပင်​⁠ကြား​ (၂၅)​ စင်​တီမီတာ၊ တန်း​⁠ကြား​ (၆၀)​ စင်​တီမီတာ၊ စိုက်​⁠မြောင်းအကွာအ⁠ဝေး​ (၉၀)​ စင်တီမီတာဖြင့်​စိုက်လျင် တစ်​ဧက အပင်ဦးရေ (၃၄၈၅၀)​ ဝင်ဆန့်ပါသည်။

ဓာတ်မြေဩဇာကျွေးခြင်း

သီး​ထွက်​ တစ်​ရာသီအတွက်​ တစ်​ပင်​လျှင်​ ယူရီး​ယား​ (၂၆)​ ဂရမ်​၊ ပိုတက်​ရှိ(၁၉)​ ဂရမ်​ ထည့်သွင်း​⁠ပေး​ပါ။ အကယ်​၍ မြေဆီ⁠သြဇာ ညံ့​ဖျင်း​သည့်မြေ⁠ဖြစ်​လျင်​ တီစူပါ (၈)​ဂရမ်​⁠နှုန်း​ထည့်​⁠ပေး​ပါ။ ယူရီး​ယား​ကို (၂)​လခြား​ တစ်ကြိမ်နှင့် တစ်နှစ်လျှင်​ (၆) ကြိမ်​၊ ပိုက်တက်ရှိကို  (၂)​⁠ ကြိမ်ခွဲကျွေးနိုင်ပါသည်​။

ထည့်ရမည့် တီစူပါအား​လုံး​⁠နှင့် ထည့်ရမည့် ​ ပိုတက်​ရှိ တဝက်​ကို အပင်​စိုက်​ပျိုး​ချိန်​တွင်​ ထည့်သွင်းပေးပြီး ကျန်သည့် ပိုက်တက်ရှိကို မပင်စိုက်ပြီး (၆)လအကြာတွင်ထည့်သွင်းရန် ဖြစ်ပါသည်။ မိုး​⁠ရေ⁠သောက်​⁠နေရာတွင်​ ⁠​မြေ⁠ကြီး​အစိုဓါတ်​ရှိသည့် အချိန်​၌ ဓာတ်မြေဩဇာကို ထည့်သွင်းပေးရန် ဖြစ်ပါသည်။

⁠မြေဖို့ပေးခြင်း

အပင်​များ​ အ⁠မြစ်​⁠ကောင်း​စွာစွဲရန်​အတွက်​ အပင်ခြေရင်းကို မြေဖို့​⁠ပေး​ပါ။ အသီး​သီး​⁠ပြီး​⁠သောအခါတွင်​ အပင်ခြေမှာမြင့်သွားသဖြင့် အပင်​⁠ခြေမြေဖို့ခြင်းမှာ လမိုင်း​ခင်း​များ​တွင်​ ပိုမိုအ⁠ရေး​⁠ကြီး​ပါသည်​။

အပင်​သိပ်​သည်​​စွာ စိုက်​ပျိုး​⁠ခြင်း​စနစ်​တွင်​ အပင်​များ​လဲမကျ⁠စေရန်​ တစ်​ပင်​⁠နှင့်​တစ်​ပင်​⁠​ထောက်​ကန်​ထား​သ⁠ဖြင့်​ အပင်​⁠ခြေ⁠မြဖို့​ရန်​ မလိုအပ်​ ပါ။

အပင်ခြေကို ⁠မြေကြီးဖုံအုပ်ပေးခြင်းဖြင့် ပေါင်းမြက်နှိမ်နင်းရာတွင်​ အ⁠ထောက်​အကူရ⁠ပြီး​ အစိုဓါတ်​ထိန်​⁠ပေး​သည်​။ အနက်​⁠ရောင်​ ပလပ်​ စတစ်​အစများ​ကို ⁠မြေဖုံး​ပစ္စည်​​အ⁠ဖြစ်​ အသုံး​⁠ပြု⁠ကြပါသည်​။ ⁠ကောက်​ရိုး​၊ ⁠မြက်​⁠ခြောက်​၊ လွှစာ⁠ဆေး​၊ စပါး​ခွံတို့​⁠ဖြင့်​ အပင်​⁠ခြေနှင့် အပင်​⁠ကြား​ တွင်​ ဖုံး​အုပ်​⁠ပေး​⁠နိုင်​ပါသည်။

SUCKER များ​၊ SLIP များ​⁠နှင့်​ CROWN များ​ဖယ်​ရှား​⁠ခြင်း​

ပန်း​ခိုင်​ထွက်​သည်​⁠နှင့်​ သား​တက်​များ​ စထွက်​လာပါသည်​။ အသီး​⁠ကြီး​ထွား​မှု⁠နှင့်​အတူ Slip များ​⁠ပေါက်​လာပါသည်​။ Slip များ​ စိုက်​ပျိုး​ရန်​ အရွက်​သို့​ ⁠ရောက်​လျှင်​⁠ရောက်​⁠ခြင်း​ ဖယ်​ရှား​⁠ပေး​ပါ။ Sucker အ⁠ရေအတွင်​များ​လျှင်​ အသီး​အ⁠လေး​ချိန်​ တိုး​တိုး​လာသ⁠ဖြင့်​ ဖယ်​ရှား​⁠ခြင်း​ကို ⁠နောက်​ကျ⁠နိုင်​သ⁠လောက်​ ⁠နောက်​ကျ၍ ထား​ရှိ⁠နိုင်​⁠သော်​လည်း​ Slip များ​မှာ အသီး​မှည့်​မှုကို ⁠နောက်​ကျ ⁠စေပါသည်​။

အသီး​ဆွတ်​ခူး​⁠ပြီး​⁠နောက်​ မိခင်အပင်တွင်သားတက်တစ်ခုသာချန်ပြီး ကျန်​သား​တက်​အား​လုံး​ကို ဖယ်​ရှား​ပစ်​ပါ။ သား​တက်​များ​ ဖယ်​ရှား​⁠ပြီး​ ⁠မြေ⁠သြဇာ⁠ကျွေး​ပါ။ အပင်​⁠ခြေကိုလည်းမြေဖို့​⁠ပေး​ရပါမည်​။

ပန်းပွင်ရန်ဆောင်ရွက်ခြင်း

⁠ယေဘုယျအား​⁠ဖြင့်​ နာနတ်​ပင်​များ​သည်​ ပင်​ပိုင်း​ဆိုင်​ရာ⁠ကြီး​ထွား​မှု တစ်​ချိန်​ချိန်​သို့​⁠ရောက်​⁠သောအခါ ပန်း​စပွင့်​လာပါသည်​။ အပင်​စိုက်​⁠ပြီး​ (၁၁-၁၂)​လ အ⁠ကြာတွင်​ အပင်​၌ အရွက်​အနည်း​ဆုံး​ (၄၀)​ရွက်​ထွက်​⁠ပြီး​ချိန်​တွင် ပန်းပွင်ရန်ရင်ခြင်းအဆင့် (ripeness – to – flower stage)​ ကို ရရှိပါသည်​။ အပင်​စို​က်​⁠ပြီး​ (၁၅ – ၁၈)​ လခန့်​⁠ကြီး​ထွား​⁠ပြီး​ ⁠ဖြစ်​⁠သော်​လည်း​ အပင်​ (၄၀ – ၅၀)​ ရာခိုင်​⁠နှုန်း​ခန့်​သာပန်း​စပွင့်​ပါသည်​။ နာနတ်​တွင်​ Ethephon (Ethrel)​ 100ppm ကို အသုံး​⁠ပြု၍ ပန်း​ပွင့်အောင်​ ⁠ဆောင်​ရွက်​⁠နိုင်​ပါသည်​။ NaCo3 0.04% ကို Ethrel ⁠နှင့်​ ⁠ရောသုံး​ပါက Ethrel ⁠ပြင်း​အား​ကို (25)​ppm အထိ ⁠လျှော့​ချ⁠နိုင်​ပါသည်​။ ⁠ဆေး​⁠ဖျော်​ရည်​ (၅၀)​စီစီကို အပင်​၏ အလယ်​တည့်​တည့်​သို့​ ⁠လောင်း​ချပါ။ အသီး​အရွယ်​အစား​⁠ကောင်း​⁠ကောင်း​ရရှိရန်​ အစာချက်​⁠သော အရွက်​အ⁠ရေအတွက်​ (၃၅ – ၄၀)​ရွက်​ ရှိ⁠သောအခါတွင်​မှ ပန်း​ပွင့်​ရန်​ ⁠ဆောင်​ရွက်​သင့်​ပါသည်​။

ပန်း​ပွင့်​ရန်​ ⁠ဆောင်​ရွက်​ရာတွင်​ အသုံး​⁠ပြု⁠နိုင်​⁠သော အ⁠ခြား​ဓါတု⁠ဗေဒပစ္စည်း​များ​မှာ Nepthalene Acetic Acid (NAA)​ 10-15 ppm, Calcium carbide 20gm ကို ⁠ရေတစ်​လီတာတွင်​ ⁠ဖျော၍ ရရှိ⁠သော ⁠ဖျော်​ရည်​လတ်​လတ်​ဆတ်​ဆတ်​တို့​⁠ဖြင့်​ ပန်း​ပွင့်​⁠အောင်​⁠ဆောင်​ရွက်​⁠နိုင်​ ပါသည်​။

တစ်နှစ်ပတ်လုံးသီးထွက်ရရှိနိုင်ရန်​

တစ်နှစ်ပတ်လုံးသီးထွက်ရရှိနိုင်ရန်​အတွက်-

၁။ အမျိုး​အစား​မတူသည့်​ ပျိုး​ပင်​ (အပင်​အစိတ်​အပိုင်း​၊ သား​တက်​များ​)​ ကို အသုံး​⁠ပြုစိုက်​ပျိုး​⁠ခြင်း​။

၂။ Sucker ⁠နှင့်​ Slip ကိုစိုက်​ချိန်​ ပုံမှန်​⁠ခြား​၍ ဇူလိုင်​ မှ ဒီဇင်​ဘာလထိ စိုက်​ပျိုး​⁠ခြင်း​။

၃။ ပန်း​ပွင့်​ရန်​ အသုံး​⁠ပြုသည့်​ ဓါတု⁠ဆေး​များ​ အသုံး​⁠ပြု⁠ခြင်း​ စ⁠သောနည်း​များ​⁠ဖြင့်​ ⁠ဆောင်​ရွက်​⁠နိုင်​ပါသည်​။အသင့်​တော်​ဆုံး​⁠သော ⁠ဆောင်​ရွက်​ နည်း​⁠ဖြစ်​ပါသည်​။

ရိတ်​သိမ်း​⁠ခြင်း​ ⁠နှင့်​ အထွက်​⁠နှုန်း​

အပင်စိုက်ပြီး​ (၁၁-၁၂)​ လ အကြာတွင်ပန်းပွင့်ပြီး ​၊ (၁၅ -၁၈)​လ အ⁠ကြာတွင်​ ရိတ်​သိမ်း​⁠နိုင်​သာ အဆင့် ကိုရရှိ⁠နိုင်​ပါသည်​။ ⁠ဆောင်း​ရာသီ တွင်​ ရင့်​မှည့်​⁠သောအသီး​များ​မှာ အချဉ်​ဓာတ်​များ​သည်​။ စည်​သွတ်​ရန်​အတွက်​⁠ဖြစ်​လျှင် ကြီးထွား​ဆဲ အသီး​၏ အောက်ခြေတွင် အရောင်အနည်းငယ်ပြောင်းလျှင် ရိတ်သိမ်းနိုင်ပါသည်။
စည်​သွတ်​ရန်​အတွက်​ အသီး​များ​ကို တချန်​တည်း​ဆွတ်​ခူး​⁠နိုင်​ရန်​ အသီး​များ​မှည့်​ချိန်​တွင်​ Ethrel ⁠ပြင်း​အား​ (၁၂၅ – ၂၅၀)​ ppm ⁠ရေ⁠ဖျော်​၍ အသီး​တစ်​လုံး​⁠ခြင်း​ကို ပတ်​ဖျန်​း​ပါ။ လတ်​လတ်​ဆတ်​ဆတ်​ စား​သုံး​ရန်​အတွက်​⁠ဖြစ်​လျှင်​ အသီး​အ⁠ရောင်​ ⁠ရွှေဝါ⁠ရောင်​သို့​ ⁠ဖြစ်​သည်​အထိ ထား​ရှိရပါသည်​။ အသီး​⁠ပေါ်ရှိအပင်​ (Crown)​ ပါသည့်​ အသီး​ကို ဆွတ်​ခူး​⁠ပြီး​ (၁၀-၁၅)​ရက်​အထိ အပျက်​အစီး​မရှိ ထား​သို⁠နိုင်​ပါသည်​။

ပထမနှစ်လမိုင်းခင်းနှင့် ဒုတိယနှစ် လမိုင်းခင်း​မှ အသီး​အ⁠လေး​ချိန်​များ​မှာ စိုက်​ခင်း​သစ်​မှ ရရှိသည့်​အသီး​ (ပထမဆုံး​ရသည့်​ အသီး​)​ အ⁠လေး​ချိန်​၏ (၇၅)​ ရာခိုင်​⁠နှုန်း​ အသီး​သီး​ရပါသည်​။ လမိုင်း​သက်​တမ်း​⁠ကြာရှည်​လာသည်​⁠နှင့်​ ပန်း​ပွင့်​သည့်​ အပင်​ဦး​⁠ရေ၊ အသီး​အရွယ်​ အစား​များ​ ⁠လျော့​နည်း​လာပါသည်​။ လှပ⁠သော အသီး​အ⁠ရေအတွက်​ တိုး​လာပါသည်​။

စိုက်​ပျိုး​သည့်​မျိုး​၊ စိုက်​စနစ်​၊ စိုက်​ပျိုး​သည့်​⁠ဒေသ ⁠နှင့်​ သက်​တမ်း​ကို လိုက်​၍ တစ်​ဧကအထွက်​⁠နှုန်း​ (၂၈ – ၄၀)​ တန်​ အထိ ထွက်​ရှိပါသည်​။

Source :⁠မြန်​မာ့​စိုက်​ပျိုး​⁠ရေး
ဗဟုသုတ​ကျေးရွာ